Sinds ik moeder ben geworden van een zoon, ben ik nog meer bezig met gezonde voeding. Normaliter was ik al fan van homemade gerechten, zoals pompoensoep, bolognesesaus en groentespread. Maar sinds hij vijf maanden oud is en we met oefenhapjes aan de slag mochten, draait de keukenmachine pas echt overuren. We proberen er zo voor te zorgen dat ook hij dagelijks een goede portie verse groente en fruit binnenkrijgt. En dat dit een succes is blijkt wel uit de grote glimlach die op het gezicht van het mannetje verschijnt, zodra hij in de kinderstoel wordt gezet met een slab om. Hij weet dan namelijk al hoe laat het is: tijd voor een smakelijk hapje!
Tegen de tijd dat hij vier maanden oud was, hebben we hem voor het eerst een hapje geprakte banaan gegeven. Aangezien hij hier nog erg onrustig op reageerde en zijn mond nauwelijks opende, hebben we toen besloten toch nog even te wachten met de bijvoedingen. De ene baby is hier nu eenmaal eerder klaar voor dan de andere. Het enige dat je kunt doen is daar vooral goed naar je moedergevoel luisteren en alert zijn op de signalen die jouw kind je geeft. Zo merkten wij aan onze kleine man dat hij ons aandachtig begon te bestuderen wanneer we aan de maaltijd begonnen. Hij zat er dan naast in de kinderstoel en volgde alles wat we aan onze vork prikten vanaf het bord met eten tot aan onze mond. Anderen beschrijven dit fenomeen ook wel als ‘het eten uit je mond kijken’. Nu was hij er duidelijk klaar voor. En ja hoor, het eerstvolgende hapje ging erin als zoete koek!
De uitspraak ‘Zoveel mensen, zoveel meningen’ bestaat natuurlijk niet voor niets. Net als verschillende baby’s zijn er ook verschillende meningen over babyvoeding. Het is goed om je te verdiepen in de officiële richtlijnen en de goedbedoelde meer informele adviezen, wanneer je gaat beginnen met hapjes. Eigenlijk is dit voor ieder opvoedkundig moment erstandig, al blijft wat mij betreft gelden dat je vooral je eigen gevoel moet volgen en naar het gedrag dat jouw kindje laat zien, want hoe klein ze ook zijn, ze kunnen al heel veel duidelijk maken met hun uitingen en houdingen!
Hieronder een aantal punten waar je over na kunt denken als het moment daar is voor jouw kindje wanneer het gaat om vaste voeding.
De richtlijnen van het consultatiebureau, websites als Ouders van Nu en het Voedingscentrum geven aan dat baby’s tot zes maanden eigenlijk geen extraatjes nodig hebben naast de borst- of kunstvoeding. Alles wat hij nodig heeft zit immers daarin. Vanaf vier maanden kan je kindje behoefte krijgen aan een oefenhapje. Dit geef je dan echt naast de normale voeding en kan deze absoluut nog niet vervangen. De overgang naar vast voedsel gaat stap voor stap in de periode tussen de vier en zes maanden. Bij elk kindje gaat het anders. Het beste is om er rustig de tijd voor te nemen en deze eetmomentjes gezellig te maken.
Professionals geven aan dat de meeste baby’s vanaf zes maanden toe zijn aan bijvoeding en het proeven van nieuwe smaken en structuren. Langzaamaan kunnen melkvoedingen dan vervangen gaan worden door vaste voeding. Het loont zeker de moeite om jouw kindje kennis te laten maken met verschillende soorten groente- en of fruithapjes. Grote kans dat je baby zich op deze manier ontwikkelt tot een makkelijke alles-eter.
Fruit heeft van nature vaak een zoete smaak en dat vinden veel baby’s lekker. Maar er bestaan ook groente die zoetig smaken en geschikt zijn voor een neutraal oefenhapje. Denk hierbij aan wortel, rode bietjes en pompoen. Overigens kun je ook starten met papjes van rijstebloem bij de overgang naar vaste hapjes.
Wij hebben ervoor gekozen om beide aan onze zoon voor te schotelen. Daarom krijgt hij ‘s ochtends een fruithapje en ‘s avonds een groentehap. Dit komt het meest overeen met ons eigen dagelijkse menu en bereid hem ons inziens perfect voor op een toekomst zonder fles. Fruit dat geschikt is om mee te starten is banaan, appel, peer, mango, abrikoos, perzik, meloen en mandarijn. Deze zijn overigens ook prima te combineren met elkaar. Qua groente kun je de koolsoorten beter nog even laten staan, die veroorzaken vaak een heftige reactie op de darmen. Wel geschikt zijn wortel, zoete aardappel, pompoen, broccoli, bloemkool, bietjes, sperziebonen en spinazie (deze laatste mag maar 1x per week gezien de hoeveelheid nitraat die het bevat).
Het advies luidt om in het begin geen gemengde hapjes te maken, om zo allergieën te kunnen uitsluiten en je kindje kan wennen aan specifieke smaken per groente en fruitsoort.
Door fruit of groente te verwarmen zijn deze vaak gemakkelijker te pureren en worden ze zachter van structuur. Beide fijne bijkomstigheden wanneer je een gezond papje wilt bereiden. Volgens onderzoek kan voeding dat bereid is met behulp van stomen, de vitamines en voedingsstoffen beter behouden.
Hier thuis hebben we de stomer en blender 2-in-1 van Philips aangeschaft. Dit is geen reclame, maar wel een superhandig apparaat. Je kunt hiermee snel verse hapjes bereiden, zonder dat er heel veel keukenapparatuur verder nodig is of vies hoeft te worden. Er zijn meerdere producten op de markt die speciaal ontwikkeld zijn om eenvoudig en snel (baby)voeding mee klaar te maken. Een keukenmachine, blender of mixer is wel essentieel om groente en fruit zo te pureren dat er een mooi zacht papje ontstaat.
Geen toegevoegde smaakmakers, zout en suiker, dat vind ik zelf een groot voordeel van vers bereide voeding. Mede gezien mijn diabetes kies ik er meestal voor om zelf soepjes en sausjes te maken van verse groenten en kruiden, om zo de koolhydraten (en dus de suikers) te beperken. Daarnaast vind ik het ook gewoon leuk om hiervoor in de keuken te staan, kost het me echt niet veel meer tijd en vind ik dat dit resulteert in een heerlijke smaak. Daarom kiezen wij voor vers in plaats van ready-to-eat voeding uit een potje of zakje. Ik geloof dat alle babyvoeding, zowel kunstvoeding voor de fles als de hapjes en papjes aan strenge voorwaarden moeten voldoen vanuit de Europese Unie.
Leren eten met een lepel of vork is een groot avontuur voor jouw en je kleintje waar je ook vooral van mag genieten. Voorheen was je baby gewend aan een zachte tepel of speen en nu krijgt hij ineens een lepel waar hij echt aan moet wennen. Zoiets moet hij leren door oefening. Dat gaat zeker in het begin gepaard met wat morsen en proesten. Een goed idee om je kind even met de lepel te laten spelen. Zo kan hij de lepel net als al zijn speelgoed aftasten met zijn mondje.
Je schept dan zelf de gepureerde hapjes uit een schaaltje met een lepel en brengt het naar de mond van je kind. Hiervoor zijn speciale babylepeltjes verkrijgbaar die geschikt zijn voor het kwetsbare tandvlees van een baby. Ook bestaan er warmtelepeltjes die verkleuren op basis van temperatuur. Daarmee weet je zeker dat de voeding niet te warm is en voorkomt verbrande mondjes.
Blijf een beetje voor in de mond van je baby en leg het lepeltje eerst op zijn onderlip. Zo kan hij de gepureerde groente of fruit naar binnen slurpen. Dat lijkt het meest op het opzuigen van melk waaraan hij al gewend is. Om te leren happen, breng je het lepeltje iets verder zijn mondje in en druk je zijn tong zachtjes naar beneden. Wanneer je hem daarbij aankijkt en zelf ook je mond open doet, zal hij dit voorbeeld vaak volgen.
De Rapley-methode waarbij je baby uit zijn vuistje leert eten is tegenwoordig bij veel ouders populair. Hierbij wordt je kleintje uitgedaagd om zelf met vaste voeding te experimenten. Hi magj spelenderwijs de vormen en texturen van voeding volledig met zijn handen ontdekken. In plaats van gepureerde groente of fruit, krijgt hij stukjes zoals zacht gekookte wortel of broccoli. Die mag hij proberen zelf in zijn mond te stoppen. Waarschijnlijk nadat hij er eerst uitvoering mee gespeeld heeft. Het mag dan ook gerust een grote kliederboel worden, wees daar alvast op voorbereid. Volgens deze methode leert een baby op zijn eigen tempo eten, hij bepaalt zelf wanneer hij toe is aan vast voedsel en ook de hoeveelheid die hij wil eten. Juist door de grovere stukken, moet je baby hier anatomisch gezien echt klaar voor zijn, anders kan hij zich nog gemakkelijk verslikken en stikken. Daarom mag met deze methode pas gestart worden als een kind zes maanden oud is.
Om je te laten zien en de mogelijkheid te geven zelf te gaan experimenteren, volgen hieronder drie verse babyhapjes met groente. Ik heb gekozen voor wortel, pompoen en zoete aardappel, omdat dit groente zijn die veel vitamines bevatten, een zachte structuur hebben en een lichtzoete smaak hebben. Wortels zitten bomvol vezels en bevatten vitamine A, B, C en K. Pompoen is rijk aan calcium, ijzer, vitamine C en E. De betacaroteen uit een wortel is goed voor ogen en huid. Zoete aardappel bevat vitamine B6, foliumzuur, fosfor, ijzer, koper, selenium, zink, jodium en vitamine E.
De hapjes zijn in vier stappen bereid, zo gepiept dus!
Met bovenstaande ingrediënten maak je in totaal 6 tot 9 babyhapjes, afhankelijk van de grootte van de porties die je hanteert voor jouw kleintje.
Hoe je het ook besluit aan te pakken, ga vooral van deze momenten genieten met jouw kleintje!
Ontvang nu de laatste updates over het koolhydraatarm dieet in je mailbox.
Ik ben deze website begonnen om mensen te inspireren gezond én koolhydraatarm te eten. Na jarenlang experimenteren met koolhydraatarme gerechten heb ik zelf een uitgebreid koolhydraatarm dieet opgesteld gebaseerd op mijn boek lisa kookt koolhydraatarm. Veel succes! Lisa